Loading

3D-Televisie - alles wat u moet weten over 3D-Televisie en hoe dit in zijn werk gaat.

Iedereen heeft er de mond van vol deze dagen, 3D op uw televisie. Eerder zagen we al films die volledig in 3D werden gemaakt. Maar nu pas kunnen we, dankzij de nieuwe 3D technologieën in de televisie zelf, naar schitterende 3D beelden kijken. Maar hoe werkt dit precies en wat heb je er voor nodig. Kan je 3D bekijken zonder dat uw televisie 3D-ready is? Waar moet je op letten bij het kopen van een 3D-televisie en wat mag je zeker niet vergeten. Hoe gaat dit alles in zijn werk? Wij deden voor u het opzoekingswerk zodat u voorbereid bent op de 3D ervaring binnen uw huis.

Projectie van een 3D-beeld zonder 3D-brilletje op
Uw televisie gaat 3D!
Nu er bijna overal 3D-films te bewonderen zijn in de cinema is het hoog tijd voor een 3D-televisie in uw woonkamer.

De televisiewereld zet dus alweer een stap in de goede richting. Na dat de film Avatar vele mensen onder de indruk bracht in de cinemazalen, staat de 3D-technologie op gebied van televisieschermen onze woonkamer

binnen te dringen. Deze technologie werd ons al op tal van technologische beurzen voorgeschoteld. Nu zijn deze televisie-schermen gewoon te koop in de winkel.

3D-Ready
De meeste modellen zullen '3D Ready' zijn: je kunt er driedimensionaal op kijken met een speciaal pakket dat je er achteraf kunt bijkopen. Het zal ook mogelijk worden om een 3D upgrade via het internet binnen te halen. Daarnaast komen sommige schermen met een omvorming systeem dat 2D-uitzendingen omtovert tot 3D. Natuurlijk is het beeld dan niet zo optimaal als dat van een echte 3D-film op Blu-ray of een 3D-uitzending. Telenet heeft ondertussen zijn menu's voor de DigiBox en de DigiCorder ge update zodat er nu 3D films bekeken kunnen worden in HD kwaliteit.

Het is niet zo dat je morgen al naar de Champions League kunt kijken in 3D. Het aanbod van 3D-programma's is hiervoor nog veel te beperkt. Maar daar zal verandering in komen. Het enige minpunt hierbij is: geld! Om 3D beelden op film vast te leggen is er veel meer nodig dan 1 camera. Er moeten namelijk meerdere camera's tegelijkertijd opnemen om achteraf in de studio alles te monteren zodanig dat de kijker een optimaal 3D-beeld voorgeschoteld krijgt. En uiteraard kosten een aantal camera's meer en extra monteer werk geld, ... veel geld! Het zal dus geheel van de zenders afhangen of er al dan niet bepaalde afleveringen in 3D zullen worden uitgezonden. Gelukkig is de infrastructuur al lang klaar om in 3D uit te zenden. Heb je een DigiBox van Telenet dan hoef je enkel een 3D-brilletje op te zetten als een uitzending of een film in 3D wordt uitgezonden.

Hoe snel het aanbod aan televisieprogramma's op gang zal komen, is evenwel moeilijk te voorspellen. Wellicht moeten we in ons land de eerste uitzendingen niet voor het einde van 2010 verwachten. In Amerika

daarentegen, waren er geruchten om het WK voetbal in 3D uit te zenden, wat uiteindelijk toch niet door ging.

Films en uitzending in 3D zullen dus beetje bij beetje onze huiskamers binnen dringen. In 2012 zal er misschien enkel nog in 3D uitgezonden worden. Wie zal het voorspellen?

Wat wel al zeker is en waar dus echt driedimensionaal naar kan gekeken worden zijn Blu-ray-schijfjes en games. Je moet daarvoor wel een Blu-ray-speler van de allernieuwste generatie bezitten. 3D games zijn

al zeker geen probleem meer. In bepaalde computers zitten zelfs al grafische kaarten van NVidia die de beelden van een game kunnen omzetten in aanvaardbare 3D-beelden.

Anaglyphische 3D bril
Zo werkt het:
1. Beelden voor het linker- en rechteroog worden apart opgenomen.

2. Linker- en rechter-beelden worden om beurten afgespeeld op de 3D-televisie. Per seconde krijgt de kijker 120 beelden te verwerken. Dat is meer dan de nu gehanteerde standaard van 25 frames per seconde in Europa en 30 frames per seconde in de Verenigde Staten.

3. Tegelijkertijd stuurt een zendertje draadloze signalen naar een speciale 3D-bril die de kijker moet opzetten. Zo'n zender wordt normaal met het scherm meegeleverd. (ongeveer 30 à 40 euro).

Virtual Reality bril
4. De moderne 3D-bril of Virtual Reality-(VR) bril is uitgerust met sluiters die door de signalen open en dicht gaan. Zo worden het linker- en vervolgens het rechter-beeld na elkaar getoond, wat voor een 3D-beleving zorgt. Sommige merken zullen een 3D-bril bij het tv-toestel stoppen andere merken niet. Ze zullen ongeveer 100 tot 150 euro per stuk kosten. Ze worden soms shutter LCD brillen genoemd. Deze brilletjes zijn niet te verwarren met de brilletjes die in de cinema gebruikt worden.

Deze brilletjes gebruiken meestal een andere technologie.

De meeste bioscopen gebruiken een systeem dat gebaseerd is op gepolariseerd licht. Uw TV of computer monitor laat geen gepolariseerd licht zien en daarvoor zijn andere systemen ontwikkeld (anaglyphen

rood-cyaan/groen/blauw). Je zou het ook kunnen bekijken met een ouder type bril die geen signalen ontvangt, je kent ze wel die brilletjes met links of rechts 1 rood glas en de ander een groen of blauw. Maar dit

soort brilletjes zijn dus minder geschikt. De kleurervaring bij deze brilletjes is een beetje aan de grijze kant.

5. Zeker niet te onderschatten is de bron waarvan het wordt afgespeeld, om van een volle 3D ervaring te genieten dient het video-signaal of wel van een Blu-ray speler met Blu-ray-disc te komen of van de kabel

die aangesloten is op een DigiBox of DigiCorder. Of dit al mogelijk is via de schotel-antenne is ons op dit moment nog niet bekent.

3D op uw gewone televisie
Kan ik 3D kijken op mijn gewone televisie die niet 3D ready is? De meeste nieuwe televisies kunnen deze beelden wel weergeven. Bij oudere televisies is dit meestal niet het geval. Hoe komt dit? Wel dit heeft

te maken met de verversings-frequentie van het beeld (in Hz aangegeven). De televisie moet die frequentie aan kunnen om een goed 3D beeld te kunnen weergeven. In principe kunnen de nieuwere LCD-TV's 100

Hz en 200 Hz aan, dit wil zeggen dat ze al vast 1 soort 3D-beelden kunnen weergeven. We hebben het hier dan over de alternerende techniek om beelden voor het linker- en rechteroog apart weer te geven. Bij een

televisie van 100 Hz is dit 50 Hz per oog. Voor een televisie van 200 Hz is dit uiteraard 100 Hz per oog. Dus voor u 3D wilt kijken, zoek je best eens op hoeveel Hz uw televisie aan kan.

Niet onbelangrijk is dat u zo'n alternerend 3D signaal moet kunnen ontvangen via de kabel of dergelijke zodat de beelden reeds opgesplitst afgespeeld worden. De HD DigiBox en de DigiCorder van Telenet heeft deze mogelijkheid. Er is nu al een klein aanbod films en uitzendingen in 3D uit via de DigiBox of DigiCorder. De menu's van de Telenet DigiBoxen werden op 5 mei dan ook omgetoverd en bevatten nu dus al 3D films. De vraag die u nu waarschijnlijk stelt is:

Waar vindt ik een goede 3D-bril?
Hieronder vind u al vast een internet site die verschillende soorten 3D-brillen verkoopt:
http://shop.rightthing.nl

FHD3D (Full High Definition 3D)
Er is echter al een nieuwere standaard op komst, de nieuwe FHD3D die gebruik maakt van een afwijkende beeldopbouw, waardoor alle huidige tv's en Blu-ray-spelers niets met de 3D-signalen kunnen aanvangen. De

FHD3D-standaard maakt geen gebruik van alternerende beelden, maar een techniek met de naam over/under. In plaats van 1920x1080-frames stuurt de speler 1920x2205-frames naar de 3D tv. Eén van deze frames bevat de beelden voor beide ogen, plus wat extra, speciale informatie. Om de 1920x2205-frames over te zetten is een doorvoer snelheid van 6,75 Gbit/s nodig. Dit is dan weer een pluspunt omdat de doorvoer snelheid van de huidige HDMI 1.3 begrenst is tot 10,2 Gbit/s en dus de FHD3D signalen moeiteloos aankan. Echter om deze nieuwe standaard te kunnen afspelen zal u zich dus een televisie moeten aanschaffen die FHD3D ready is.

HDMI kabels
HDMI-aansluiting gaat 3D
De HDMI-standaard zal binnenkort 3D-toepassingen ondersteunen. Vanaf versie 1.4a wordt onder meer het standaardformaat voor 3D-televisie ondersteund. De nieuwe specificaties worden vastgelegd door HDMI Licensing, de organisatie die de standaard beheert en promoot.

De nieuwste aanpassing komt zo tegemoet aan de marktvraag voor 3D televisies en andere 3D-toepassingen. Toen HDMI 1.4 in juni 2009 uitkwam was er nog geen 3D-formaat nodig omdat er nog teveel onduidelijkheid was. Maar nu komt dus de HDMI 1.4a die de 3D standaard zal worden om 3D signalen in een optimale wijze naar uw televisie-scherm te versturen.

De vastgelegde standaarden zijn nodig om verschillende toestellen (en kabels) ongeacht hun merk te laten samenwerken zoals bij op het afspelen of doorsturen van 3D-beelden.

Op termijn wordt de nummering geschrapt, in plaats daarvan zal er enkel nog gewerkt worden met vijf labels die moeten aangeven of de kabel in kwestie over zaken als ethernet of high-speed beschikt. Mogelijk komt daar binnenkort dus ook 3D-label bij.

Meer over HDMI kabels vindt je op: http://www.hdmi.org

Beeld uit de 3D film Avatar
Last van hoofdpijn tijdens het kijken in 3D?
Kijken naar een 3D-film zoals 'Avatar' of 'Up' kan hoofdpijn en irritaties aan de ogen veroorzaken. Zulke films worden met twee camera's opgenomen en met twee projectoren afgespeeld. De hoofdpijn ontstaat doordat de hersenen er niet in slagen één beeld te vormen van twee aparte beelden. Mensen die al niet gewoon zijn om naar flitsende 3D beelden te kijken hebben het zelfs extra moeilijk, soms vliegt die speciale 3D-bril al na 5 minuten aan de kant. Naar het schijnt heeft 1 op de 5 kijkers in lichtere of ergere mate last van hoofdpijn of irritatie aan de ogen.

Het beeld dat geprojecteerd wordt gaat eigenlijk over 2 projectoren die de 2 beelden op elkaar afgestemd om een 3-dimentioneel beeld weer te geven. Doe daarbij nog eens dat speciaal brilletje aan en de beelden maken eigenlijk een trucje met uw hersenen om de kijker een 3-dimentioneel beeld voor te schotelen. Doet u het brilletje af en kijkt u gewoon zo naar die film dan zie je 2 keer het zelfde beeld maar dan iets van elkaar, en in een andere kleur. De film is bijna niet te volgen zonder brilletje op.

Om terug te komen op die hoofdpijn en irritatie aan de ogen. Bij een 3D-film moeten de beelden uit twee projectoren op elkaar geplaatst worden. En daar zit het probleem. Onze hersenen hebben er meer werk mee

om al die informatie om te vormen tot één 3D-beeld. En als je weet dat de film 'Avatar' meer dan 2 uren duurt dan hebben uw hersenen al een zeer zware inspanningen moeten leveren. Mensen die een oogafwijking hebben zouden gevoeliger zijn voor zo'n films. Wie een mindere oog-samenwerking heeft, heeft meer moeite om één beeld te vormen in de hersenen van hetgeen ze met hun twee ogen zien. Zowat één op de vijf
mensen heeft daar last van. Zij zullen ook sneller klachten hebben bij het bekijken van gewone 3D-beelden.

Gouden tips
Als u een 3D televisie aanschaft ga dan zeker na of u echt wel in 3D kunt kijken want sommige mensen kunnen helaas geen 3D beelden verdragen en krijgen hoofdpijn zoals hierboven al beschreven. Andere mensen kunnen het gewoon niet zien omdat ze bijvoorbeeld een lui oog hebben. Ga daarom zeker eerst eens bij uw elektro-zaak om zo'n beelden te bewonderen voor u zich zo'n 3D-ready toestel aankoopt.

Een minpunt misschien is dat niet alle brilletjes het zelfde zijn, sommige brilletjes wijken af van het rood en groene patroon. Sommige beelden zullen dus enkel te zien zijn met een 3D-bril die aangepast is aan het beeld zelf. Zo zijn er al brilletjes die een blauwe en bruine kleur hebben om door te kijken. Films al Avatar hebben dan weer een gedigitaliseerde bril nodig die signalen zend van en naar het scherm. Deze brilletjes zijn dan ook special voor deze film gemaakt en kunnen voor geen enkele andere film gebruikt worden. Dus opletten hiermee.

De 3D-schermen van morgen, hoe zal de toekomst er gaan uitzien
3D TV zonder bril. Niemand wil eigenlijk met een brilletje in de huiskamer voor de TV zitten, comfortabel is het niet. Maar er bestaan reeds technologieën die het mogelijk maken om zonder 3D-bril naar 3D-beelden te kijken.

Op de technologiebeurs van Cebit in Hannover stelde men zo'n technologieën voor door een plaat dat dienst doet als 3D-bril voor het beeldscherm te plaatsen. Zo'n voorzet schermen bestaan al langer, maar tot nu toe moest de kijker recht voor het beeld zitten om de 3D-beelden op een comfortabele manier te bezichtigen. Wanneer men zich een beetje afwijkt van deze positie krijgt men een minder duidelijk beeld te zien.

Er zijn echter wel al een aantal oplossingen voor dit probleem.

Er bestaat al een voorzet scherm dat het stereo beeld uit zendt naar 64 verschillende posities, zo kan men vanuit verschillende plekken het 3D-beeld bekijken.

Een Duits bedrijf komt dan weer met een monitor op de proppen die meebeweegt met de kijker, zodat de kijker zich vanuit elke hoek vanwaar hij staat een goed beeld krijgt.

Bij een derde variant wordt de kijker gescreend door twee camera's die de positie van de ogen in de gaten houden en het stereo beeld daarop afstelt. Wanneer deze technologieën op de markt komen is nog niet

bekend. Ze zijn dan ook een stuk complexer dan de systemen met een 3D-bril. De kostprijs zal voorlopig veel te hoog liggen om deze technologieën in productie te laten gaan. Liefhebbers zullen nog even geduld moeten hebben.

Nu kopen of nog even wachten?
In een later stadium zou de 3D-techniek zo verfijnt worden dat we schermen zullen krijgen waarvoor we geen bril meer moeten dragen. Helaas staat deze technologie nog niet helemaal op punt. Misschien beter nog even wachten tot deze nieuwe 3D-technologie volledig is doorgebroken! Indien u niet meer kan wachten twijfel dan zeker niet om eerst eens te kijken bij een elektro-zaak en vraag uitleg omtrent de 3D-televisie die u wilt.

De 3D-schermen van vandaag:

CES 2009 - Sony 3D TV II